Waarom moet je checken of jouw idee al bestaat?
Stel, je hebt maandenlang gewerkt aan een innovatief product of een originele naam voor je bedrijf. Je lanceert het vol trots, maar plotseling krijg je een brief… Iemand anders heeft dit idee al laten beschermen via een octrooi, patent of merkregistratie.
Gevolg: je moet je product van de markt halen of je bedrijfsnaam veranderen. Dat is ontzettend zonde van je tijd en geld én je reputatie kan een deuk oplopen.
Veel ondernemers realiseren zich niet dat zij – vaak onbedoeld – inbreuk maken op bestaande rechten. Voordat je aan de slag gaat met je idee, is het daarom slim om te checken of het echt uniek is.
Hoe check je of jouw idee of bedrijfsnaam al bestaat?
Voordat je tijd en geld investeert, kun je met de volgende stappen onderzoeken of jouw idee of naam nog vrij is:
Stap 1: begin met een simpele zoekopdracht
Gebruik zoekmachines om te kijken of je productidee of naam al in gebruik is. Zo krijg je snel een eerste indruk.
Stap 2: check officiële octrooidatabanken
Voor technische uitvindingen zijn er speciale databanken waarin bestaande octrooien staan geregistreerd.
- Octrooiregister van de RVO: Dit Nederlandse register toont alle octrooien die in Nederland zijn aangevraagd en verleend.
- Espacenet: dit is een gratis octrooidatabase van het Europees Octrooibureau. Hierin vind je octrooien uit de hele wereld.
Stap 3: check merkregistraties
Wil je een bedrijfsnaam, logo of productnaam registreren? Controleer dan of deze al als merk geregistreerd staat.
- Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP): hier vind je alle geregistreerde merken in de Benelux.
- Internationale merken: via het WIPO (World Intellectual Property Organization) kun je wereldwijd zoeken naar geregistreerde merken.
Stap 4: zoek professioneel advies
Is jouw idee technisch ingewikkeld of twijfel je of het echt uniek is? Een octrooigemachtigde of merkenadviseur kan je helpen. Zij hebben ervaring met het analyseren van bestaande octrooien en merkregistraties.
Wat als je onbedoeld inbreuk maakt?
Heb je ontdekt dat jouw idee of naam al beschermd was? Dan is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Neem contact op met een juridisch adviseur om je opties te bespreken.
Vaak kun je een kostbare rechtszaak voorkomen door op tijd een oplossing te vinden, zoals het aanpassen van je idee of onderhandelen over een licentie.
Een octrooi beschermt je concurrentiepositie
Heb je een originele uitvinding gedaan? Bijvoorbeeld een nieuw product, een verbeterde machine, een proces of een werkwijze. Dan kun je een octrooi aanvragen. Dit geeft jou exclusieve rechten om een technische uitvinding te produceren, gebruiken, verkopen of op een andere manier commercieel toe te passen.
Een geldig octrooi betekent dat anderen jouw uitvinding niet zonder toestemming mogen kopiëren of gebruiken. Met een octrooi kun je jouw concurrentiepositie versterken, omdat je jouw idee kunt beschermen tegen namaak.
Bovendien kun je een octrooi commercieel inzetten door licenties te verlenen, waardoor anderen jouw uitvinding mogen gebruiken in ruil voor een vergoeding. Zo kun je jouw innovatie niet alleen beschermen, maar er ook financieel voordeel uit halen.
Let op: een octrooi beschermt alleen de technische werking van een uitvinding – niet het uiterlijk of de naam.
Wat is het verschil tussen octrooien, patenten en merkrechten?
De termen ‘octrooi’ en ‘patent’ betekenen hetzelfde. In Nederland wordt vooral de term octrooi gebruikt, internationaal spreken we vaak van een patent aanvragen.
- Een octrooi/patent beschermt technische uitvindingen. Zo kun je een nieuw apparaat, een verbeterde machine of een innovatieve werkwijze met een octrooi beschermen.
- Merkenrecht beschermt bedrijfsnamen, logo’s en producten waarmee je jouw onderneming onderscheidt. Dit intellectueel eigendom leg je vast via een merkregistratie.
Tijdelijk monopolie
Wanneer je een octrooi aanvraagt, moet je er rekening mee houden dat het niet voor altijd blijft gelden. Een octrooi geldt meestal voor een maximale termijn van 20 jaar – mits je jaarlijks de instandhoudingskosten betaalt. Een merkregistratie kan, zolang je de registratie vernieuwt, onbeperkt geldig blijven.
Wat is een unitair octrooi of Europees octrooi?
Een Europees octrooi vraag je aan via het Europees Octrooibureau (EOB). Dit octrooi geldt niet automatisch in heel Europa, maar je kunt het laten registreren in afzonderlijke landen waar je bescherming wilt. Je kiest zelf in welke landen je het octrooi activeert en moet per land aan administratieve en financiële verplichtingen voldoen.
Het unitair octrooi is een eenvoudiger alternatief. Dit octrooi geldt in één keer in 18 deelnemende Europese landen, zonder dat je het in elk land afzonderlijk hoeft te registreren. Het unitair octrooi maakt de bescherming van je uitvinding in de Europese Unie makkelijker en goedkoper, omdat je niet in elk land apart kosten hoeft te betalen voor vertalingen en registratie.
Belangrijk om te weten: niet alle landen in de Europese Unie doen mee aan het unitair octrooi. Controleer daarom altijd of jouw gewenste Europese landen onder deze regeling vallen. Voor landen die niet deelnemen, moet je nog steeds een klassiek Europees octrooi aanvragen en registreren.
Whitepaper Controle Belastingdienst
Octrooi aanvragen: zo doe je dat
Wil je jouw unieke idee beschermen? Een octrooi aanvragen doe je in de volgende drie stappen:
1. Bepaal of je idee octrooieerbaar is
Een idee of uitvinding komt alleen in aanmerking voor een octrooi als het:
- Nieuw is (het mag nergens ter wereld al bestaan).
- Inventief is (het mag geen voor de hand liggende verbetering zijn).
- Industrieel toepasbaar is (het moet in de praktijk kunnen werken).
2. Dien een octrooiaanvraag in
Je dient een octrooiaanvraag in bij Octrooicentrum Nederland, onderdeel van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Hieraan zijn kosten verbonden, zoals indieningskosten en jaartaksen. Houd er rekening mee dat het aanvragen van een octrooi ingewikkeld is.
4. Je merk registreren
Wil je je bedrijfsnaam, productnaam of logo beschermen? Vraag dan een merkregistratie aan bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP). Dit kost € 244 voor een registratie in de Benelux voor tien jaar. Wil je internationaal registreren zodat je ook in andere landen beschermd bent? Dan kun je dit via de World Intellectual Property Organization (WIPO) regelen.
Bescherm je ideeën goed
Voordat je vol enthousiasme jouw idee op de markt brengt, is het slim om stil te staan bij de juridische kant. Door op tijd te checken of er al een patent of merkregistratie bestaat, voorkom je gedoe en mogelijke financiële schade. Bescherm je ideeën goed – zo kun je met een gerust hart ondernemen en blijven innoveren.
